Stress yuxunu və yaddaşı necə pozur?

Tarix: 21 Iyun 2025 05:06

Beynəlxalq neyrobioloqlar qrupu stressin yuxuya və yaddaşa necə təsir etdiyini kəşf edib. Bu prosesdə əsas rolu kortikotropin-relizinq hormonu (CRH) ifraz edən neyronlar oynayır. Onlar hipotalamusun paraventrikulyar nüvəsində yerləşirlər. 

Sonxeber.net xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri "Journal of Neuroscience" (JNeuro) jurnalında dərc olunub.

Siçanlar üzərində aparılan təcrübələrdə elm adamları CRH neyronlarını aktivləşdirdilər və ağır stressin tipik nəticələrini qeyd ediblər: məkan yaddaşının pisləşməsi və yuxu müddətinin azalması. Bununla belə, stressə məruz qalma zamanı bu hüceyrələrin fəaliyyəti sıxışdırıldıqda, əks təsir müşahidə edilib - idrak funksiyalarının yaxşılaşması və daha dərin, daha uzun yuxu.

Tədqiqatçılar CRH neyronlarının yuxu və oyaqlıq dövrlərini tənzimləyən beynin bir hissəsi olan lateral hipotalamusla əlaqələrinə xüsusi diqqət yetiriblər. Bu əlaqənin çox vacib olduğu ortaya çıxıb: onun bloklanması stressin yuxu və yaddaşa mənfi təsirlərini aradan qaldırır. 

Müəlliflər vurğulayırlar ki, kəşf yuxusuzluqdan tutmuş yaddaş problemlərinə qədər stress pozğunluqlarının müalicəsində yeni yanaşmaların işlənib hazırlanması üçün əsas ola bilər. Gələcəkdə insanlar üçün də oxşar tədqiqatların aparılması planlaşdırılır./hit.az